VASTGESTELD. Vlaanderen en Jeroen Brouwers, van genereuze mildheid naar enggeestige hardvochtigheid

Jeroen Brouwers te gast in De Zondvloed
Schrijver Jeroen Brouwers, 74,  moet zijn huis in de bossen van Zutendaal afbreken. Dat heeft het Antwerpse Hof van Beroep van de week beslist. Het huisje staat er illegaal. Het werd er zonder bouwvergunning opgetrokken. De auteur wist dat toen hij het in 1993 kocht. Zijn verdedigers hadden gepleit voor een uitdoofregeling: het schrijvershuis zou dan pas afgebroken worden als Jeroen Brouwers er was overleden.

Dwangsom

De rechter vond dat een te verregaande toegeving en stelde voor om de auteur vier jaar de tijd te geven om het huis af te breken. De rechter hield rekening met de hoge leeftijd van de auteur, zijn mindere gezondheidstoestand én zijn verdienste voor de Nederlandse cultuur. In beroep is dat blijkbaar allemaal van tafel geveegd. Erger nog, er is de auteur een dwangsom opgelegd mochten de afbraakwerken vertraging oplopen.
Schrijfster Margot Vanderstraeten kondigt vandaag een interview met Jeroen Brouwers aan dat woensdag in boekenbijlage van De Morgen verschijnt en waarin de auteur reageert op het arrest van het Antwerpse hof van beroep.

Minder natuur met Brouwers? Ach kom...

Ach, natuurlijk heeft de rechter gelijk dat een illegaal gebouwd huis moet worden afgebroken - dat weet Jeroen Brouwers maar al te goed - maar zet de rechtbank ons hele rechtssysteem op losse schroeven als was ingegaan op het voorstel van de verdediging om zo'n uitdoofregeling uit te werken? Is de natuur in de bossen van Zutendaal met het Brouwers' huisje minder natuur dan zonder het huisje? Kunnen wij een auteur met bovenmaatse verdienste voor de hele Nederlandstalige cultuurgemeenschap niet die ene, in jaren beperkte, uitzondering gunnen? Zijn we dan - al of niet bewust - vergeten hoe Jeroen Brouwers ons de mooiste Nederlandse zinnen schonk, hoe pamflettist Brouwers indertijd op onnavolgbare wijze de hier te lande gelauwerde kromschrijvers van hun voetstuk katapulteerde om ons vervolgens te laten zien hoe het wel kon, zonder al dat geliteratureluur...

Compromisloosheid 

Ooit waren wij berucht om ons creatief talent om de meest onmogelijke compromissen te bedenken, uit te voeren en zo nodig nog complexer bij te sturen. Toegegeven, compromissen ogen zelden fraai en schoonheidsprijzen heeft ons land er niet mee gewonnen. Wel begrip, verwondering en heel en toe zelfs bewondering. Kunnen of willen wij niet langer leven bij de gratie van het compromis en zweren we voortaan bij onverzettelijkheid, halsstarrige kortzichtigheid en enggeestige, genadeloze hardvochtigheid? En halen we een gevierd auteur weg van zijn boeken, weg van de plek waar hij enkele van zijn mooiste werken schreef, weg van het monument dat de gemeente Zutendaal er plaatste om de auteur te eren? "Wat maken ze er een rotzooi van, die Vlamingen, wat een tiefesbende, wat een koleretroep van het Nederlands, van mijn Nederlands, en voorts van de literatuur..." schreef Brouwers in 1977. Of dat nog altijd zo is met ons Nederlands laten we even in het midden, maar aan rotzooi hebben we zo te zien nog altijd geen gebrek...  Arm Vlaanderen, wilden we zeggen, maar het lijkt ons toepasselijker om 'arm' in te ruilen voor 'eng'.


Reacties

Populaire posts van deze blog

GEZIEN. Zwarte Kat, niet zomaar een kopje...koffietafelerfgoed

GELEZEN. Sinterklaas: open brief van Nicodemus naar aanleiding van de Pietenkwestie

GESCHREVEN. Eigenlijk zijn het ouders die hun kinderen een nieuwjaarsbrief moeten schrijven...